Wycena aktywów niematerialnych, podobnie jak większości aktywów (również rzeczowych) może zostać przeprowadzona wieloma metodami klasyfikowanymi w ramach jednego z trzech stosowanych podejść: podejścia dochodowego, odtworzeniowego i porównawczego. W ramach każdego podejścia można wskazać określone metody wyceny, których zastosowanie zależy od specyfiki wycenianych aktywów i celu wyceny oraz wpływa na jakość i przejrzystość wyceny.

Wycena wartości niematerialnych i prawnych metodą dochodową

Metoda dochodowa wyceny aktywów niematerialnych określa jakie korzyści finansowe z użytkowania tego aktywa może osiągnąć jego właściciel w toku jego komercjalizacji i użytkowania. Wybór określonej metody zależy od celu wyceny i sposobu wykorzystania aktywów niematerialnych w działalności gospodarczej. Wyróżnia się użytkowanie przez prowadzenie realnej działalności gospodarczej (produkcyjnej, handlowej, czy usługowej) lub przez licencjonowanie praw do wykorzystania wycenianego aktywa. Wśród metod licencyjnych, wyróżnia się łączone w różnych konfiguracjach następujące licencje: pełną i niepełną, wyłączną i ograniczoną. Dla niektórych aktywów może także występować licencja dorozumiana lub otwarta.

Popularne metody w podejściu dochodowym wyceny aktywów niematerialnych to:

Metoda hipotetycznych opłat licencyjnych (znana też jako: metoda zwolnienia z opłat licencyjnych stosowana często w wycenie znaku towarowego) polega ona na ustaleniu wartości bieżącej prognozowanych przepływów pieniężnych z tytułu hipotetycznych opłat licencyjnych, jakie mógłby otrzymać właściciel (lub autor) wycenianego prawa własności przemysłowej, gdyby zdecydował się na jego wylicencjonowanie. Alternatywnie, można stwierdzić, że wartość użytkowanego aktywa, stanowi suma wartości bieżącej przyszłych kosztów opłat licencyjnych jakie byłby zobowiązany ponieść przedsiębiorca wykorzystujący to wyceniane aktywo gdyby nie był jego właścicielem.

Metoda premii zysku lub przyrostu dochodów, która polega na porównaniu prognozowanych strumieni pieniężnych, generowanych przez przedsiębiorstwo wykorzystujące w działalności wyceniane wartości niematerialne z przewidywanymi przepływami finansowymi podmiotów nie używających tego rodzaju aktywów. Dodatkowe strumienie pieniężne mogą wynikać z dodatkowych przychodów lub oszczędności kosztowych. Prognozowane dodatkowe dochody podlegają dyskontowaniu w czasie, odpowiednią stopą dyskontową.

Metoda prognozowanej nadwyżki dochodów, która określa wartość wycenianych własności intelektualnych poprzez wyłączenie z prognozowanych przepływów pieniężnych, części strumienia finansowego generowanego przez inne aktywa należące do tego samego przedsiębiorstwa. Metoda ta obejmuje określenie wartości prognozowanych nadwyżek finansowych jakie występują w wyniku użytkowania wycenianego aktywa niematerialnego.

W każdym przypadku metoda prognozowanej nadwyżki dochodu wymaga określenia wartości bieżącej (zdyskontowanej) prognozowanych korzyści finansowych i jest przeznaczona głównie do wyceny aktywów specyficznych co do rodzaju (unikatowych), dla których trudno ustalić rynkowy poziomu opłaty licencyjnej lub premii zysku.

W celu określenia wartości bieżącej prognozowanych korzyści finansowych (opłat licencyjnych premii lub nadwyżek dochodu) w wycenie wartości niematerialnych i prawnych metodą dochodową, wykorzystywana jest ustalona z uwzględnieniem rodzaju aktywów, odpowiednia stopa dyskontowa.

Czytaj dalej na następnej stronie…