Nieunikniona konieczność czy pole do manipulacji?

Prognozy finansowe stosowane do wyceny spółki metodą DCF nie budzą zwykle zaufania, a ich wyniki bywają często podważane jako mało wiarygodne. Czy słusznie?

Wiarygodność prognozy

Powszechnie panuje przekonanie, że prognoza sprawozdań finansowych, szczególnie w zakresie długoterminowej prognozy przychodów i kosztów jest bezzasadna, bowiem nie możliwe jest przewidzenie przyszłych zdarzeń. Skoro zatem tak jest, to wycena przedsiębiorstwa metodą dochodową nie daje wiarygodnej podstawy do oceny wartości przedsiębiorstwa. Warto rozważyć jednak kilka argumentów alternatywnych.

Rezygnacja raczej niemożliwa

Bez względu na to, czy prognoza przyszłych wyników finansowych może być wiarygodna czy nie, istnieje tak wiele przypadków, w których zastosowanie metody przyszłych zdyskontowanych przepływów pieniężnych daje jedyną możliwość wyceny przedsiębiorstwa, że całkowita rezygnacja z tego podejścia nie ma uzasadnienia. Takie sytuacje zdarzają się np. dla spółek usługowych, gdzie nie ma istotnego majątku w strukturze aktywów, a ewentualne zastosowanie metody mnożnikowej, nie może być zrealizowane ze względu na brak informacji o transakcjach porównywalnych.

Ryzyko dużej zmienności

Biznes charakteryzujący się wysoką zmiennością nie może być z dużą precyzją przewidziany, celem prognozy nie powinno być jednak przewidzenie dużych wahań, ale tak samo wartościowe może być uśrednienie wyników w dłuższym horyzoncie czasu, oraz uwzględnienie ryzyka zmienności w założeniach do prognozy.

Ryzyko zdarzeń jednorazowych

Chociaż różnego rodzaju zdarzenia jednorazowe występują w każdym przedsiębiorstwie z mniejszą lub większą częstotliwością to ich zaprognozowanie jest niemożliwe, bowiem taka jest ich istotna – są nieprzewidywalne. Prognoza nie powinna także uwzględniać próby ich określenia, natomiast powinna uwzględniać ryzyko ich wystąpienia. Takie ryzyko może być między innymi uwzględnione w stopie dyskonta, jako dodatkowa premia z tytułu ryzyka specyficznego.

Sprawdzalność prognozy

Prognozę sporządza się wg najlepszej wiedzy na dzień jej wykonania, nigdy ta wiedza nie jest dostateczna, dlatego zawsze mogą wystąpić istotne różnice wartości prognozowanych od rzeczywistego wykonania. Celem prognozy nie jest przewidzenie wszystkich zdarzeń i zjawisk gospodarczych, a maksymalne, na ile to możliwe, zbliżenie się do ich efektów w uśrednionym długoterminowym horyzoncie.

Biorąc wszystko powyższe pod uwagę, ewentualne rozbieżności, pomiędzy wartościami prognozowanymi, a rzeczywiście osiągniętymi nie stanowią podstawy oceny jakości prognozy. O rzetelności prognozy świadczy ocena czy wszystkie znane na dzień prognozy okoliczności i ryzyka zostały w niej uwzględnione w odpowiednim stopniu.

Fot.: Khakimullin Aleksandr/Shutterstock.com