Termin wykupu obligacji

przez | 2 listopada 2016

czas trwania obligacjiObligacje można podzielić wg terminu wykupu na krótkoterminowe, średnioterminowe, długoterminowe i wieczyste. Są też obligacje bez jednego określonego terminu wykupu jak obligacje amortyzowane czy obligacje z prawem wcześniejszego wykupu.

Obligacje emitowane z terminem wykupu do 1 roku to obligacje krótkoterminowe. Pozostają one najczęściej domeną rządów i banków centralnych, a ze względu na relatywnie wysokie koszty emisji przez podmioty komercyjne rzadko stosowane. Takie papiery określane są jako bony skarbowe lub bony pieniężne. Chociaż w Polsce mało popularne, to w gospodarkach rozwiniętych częściej praktykowane. Skarbowe zwykle emitowane są pod nazwą związaną z terminem wykupu, najczęściej jako: 13-tygodniowe, 26-tygodniowe i 52-tygodniowe bony skarbowe. Jeszcze krótsze – najczęściej kilku dniowe – papiery emitują banki centralne w ramach stosowanej polityki pieniężnej. W Polsce popularne w NBP są 7-dniowe bony pieniężne. Stosowane są też inne terminy jak jedno- lub trzydniowe papiery.

Obligacje średnioterminowe to dłużne papiery wartościowe emitowane z terminem wykupu powyżej 1 roku do 5 lat. Obok obligacji skarbowych, należą do nich najczęściej obligacje korporacyjne, nie bankowe. Termin emisji tych papierów zależy często od jej wielkości i kondycji emitenta. Małe i średnie podmioty częściej emitują obligacje 2-3 letnie, zaś więksi, lepiej oceniani, realizujący duże emisje, oferują papiery z terminem 4-5 lat.

Obligacje długoterminowe to obligacje emitowane na okres powyżej 5 lat. W praktyce tego rodzaju papiery emituje się najczęściej na 10, 15, 30 a nawet 50 lat. Obligacje długoterminowe emitowane są najczęściej przez skarb państwa (emitujący obligacje skarbowe), jednostki samorządu terytorialnego (emitujące obligacje komunalne) lub instytucje finansowe jak banki. Wśród tych ostatnich popularne są papiery z terminem 5-10 lat. Pośród przedsiębiorstw niefinansowych, na emisje długoterminowe mogą pozwolić sobie tylko największe podmioty.

Obligacje wieczyste to instrumenty finansowe jak sama nazwa wskazuje, emitowane bez ustalonego terminu wykupu, czyli z terminem życia do nieskończoności. Rzadko spotyka się tego typu obligacje emitowane przez podmioty komercyjne. Zwykle ich emitentami są rządy krajów wysoko rozwiniętych (emitujące obligacje skarbowe), rzadziej banki komercyjne, które w ramach wymogów regulacyjnych mogą sobie zaliczyć pozyskane w ten sposób środki finansowe do funduszy własnych. Choć obligacje wieczyste nie mają ustalonego terminu wykupu, mogą zajść okoliczności wymagające ich wykupu. Do takich należy postawienie emitenta w stan likwidacji lub upadłości czy opóźnienie w spłacie odsetek. Zdarzają się również przypadki emisji tych papierów z prawem wykupu w przypadku zajścia określonych zdarzeń lub bez specyficznie określonych warunków. Obligacje wieczyste najczęściej kuszą inwestorów wyższym oprocentowaniem.

Podobnie obligacje z określonym terminem wykupu mające z góry określony czas trwania, czasami mogą podlegać wykupowi przed terminem zapadalności. W praktyce coraz częściej spotyka się emitowane obligacje z prawem wcześniejszego wykupu. Prawo to może przysługiwać zarówno inwestorowi jak i emitentowi.

Określeniu prawa wcześniejszego wykupu na żądacie emitenta towarzyszy zwykle uwzględnienie dodatkowej premii z tytułu takiego wykupu przysługującej obligatariuszowi ze strony emitenta.

Ustalenie prawa wcześniejszego wykupu na żądanie obligatariusza najczęściej bywa łączone z zajściem określonych czynników (naruszenia kowenantów) ustalonych w warunkach emisji. Do takich mogą należeć określone progi poziomu zadłużenia przekroczone przez emitenta, spadek niektórych wskaźników finansowych poniżej akceptowalnego progu czy spadek wartości zabezpieczania poniżej poziomu zadłużenia.   

Specyficzną grupą obligacji, nie mającą jednego, ale wiele terminów wykupu są obligacje amortyzowane. Amortyzacja obligacji polega na ich częściowym wykupie w określonych okresach. Amortyzację (częściową spłatę) obligacji można ustalić proporcjonalnie w całym okresie trwania tych papierów, narastająco, malejąco lub w inny nieregularny sposób, ale z góry określonymi terminami i proporcjami spłaty. Przykładowo, warunki emisji 2-letnich obligacji amortyzowanych o jednostkowej wartości wykupu 1000 zł mogą określać (niezależnie od okresów płatności odsetkowych) terminy spłaty w kwocie po 500 zł na koniec każdego półrocza w czasie trwania tych obligacji. Każda spłata może pomniejszać wartość nominalną obligacji i/lub podstawę naliczania odsetek w kolejnym okresie odsetkowym.

Fot.: Tashatuvango/Shutterstock.com

2 komentarze do „Termin wykupu obligacji

  1. Pingback: Zabezpieczenie obligacji | Wycena przedsiębiorstw

  2. Pingback: Wycena obligacji kuponowych | Wycena przedsiębiorstw

Dodaj komentarz