Pojedyncze wierzytelności z punktu widzenia wierzyciela mogą być traktowane jak każdy inny instrument finansowe. Oznacza to, że tak samo jak każde inne aktywo, mogą być przedmiotem transakcji. Powstaje jednak czasem pytanie: ile może stanowić wartość rynkowa (godziwa) określonej należności?
Wycena należności nieprzeterminowanych
Wartość należności nieprzeterminowanych odpowiada sumie zdyskontowanych w czasie przepływów pieniężnych netto przypadających wierzycielowi z tytułu spłaty zobowiązań przez dłużników. Procedura wyceny tych aktywów jest podobna do modelu wyceny obligacji.
Wycena należności przeterminowanej lub zagrożonej
Sytuacja się zmienia, jeżeli należność będąca przedmiotem wyceny jest przeterminowana albo jej spłata jest zagrożona niewypłacalnością dłużnika. W takim przypadku, wartość należności będzie stanowiła kwotę przypadającą do spłaty pomniejszoną o oczekiwaną stratę (Expected Loss) osiągniętą w wyniku ogłoszenia niewypłacalności zadłużonego przedsiębiorstwa.
Oczekiwana strata (EL) wyraża część należności, która prawdopodobnie nie zostanie odzyskana przez wierzyciela. Oczekiwana starta stanowi iloczyn wyrażonych procentowo wskaźników: LGD i prawdopodobieństwa niewypłacalności dłużnika (PD).
EL = LGD x PD
LGD (Loss Given Default) jest określeniem straty, jaką poniesie wierzyciel w przypadku ogłoszenia niewypłacalności przez dłużnika, tzn. określa on poziom zobowiązania, którego dłużnik nie będzie w stanie pokryć środkami ze sprzedaży majątku po spłacie innych zobowiązań wg prawa wymagających spłaty przed wycenianymi należnościami (np. wobec pracowników). Oszacowanie LGD odbywa się na podstawie szczegółowej analizy majątku, zobowiązań i działalności dłużnika.
PD (Probability of Default) jest prawdopodobieństwem niewypłacalności dłużnika, czyli parametrem określającym z jakim prawdopodobieństwem dłużnik w określonym czasie (do terminu spłaty zobowiązań) ogłosi niewypłacalność. Oszacowanie PD odbywa się na podstawie złożonych modeli probabilistycznych.
Fot.: iQoncept/shutterstock.com