Wycena technologii (wynalazku) metodą porównawczą (nazywaną także: metodą rynkową lub mnożnikową) realizowana jest przez porównanie wycenianego aktywa do innych porównywalnych technologii będących przedmiotem transakcji.
Wycena technologii metodą rynkową wymaga podjęcia następujących kroków:
- Identyfikacja wartości transakcji na porównywalnych aktywach. Należy przeanalizować dostępne dane na temat wynalazków będących przedmiotem transakcji i określić najbardziej porównywalne aktywa pod względem zastosowania, funkcjonalności i efektywności.
- Określenie wielkości ekonomicznej (lub ich grupy) na podstawie, której wyceniana technologia może i powinna być porównana do aktywów z grupy porównawczej (np. zysk z działalności realizowanej z wykorzystaniem wycenianego wynalazku), oraz wyznaczenie mnożników porównawczych.
Wyznaczenie mnożnika zysku netto i mnożnika przychodów dla wyceny technologii prezentują formuły poniżej:
Gdzie: mEi – mnożnik zysku netto i-tej technologii porównywalnej | Pi – wartość transakcyjna i-tej technologii porównywalnej | Ei – zysk netto z działalności realizowanej z wykorzystaniem i-tej technologii porównywalnej | mSi – mnożnik przychodowy i-tej technologii porównywalnej | Si – przychody ze sprzedaży z działalności realizowanej z wykorzystaniem i-tej technologii porównywalnej |
- Ustalenie średniej wartości mnożnika dla grupy porównawczej na podstawie którego będzie realizowana wycena technologii (mnożnika bazowego).
Wyznaczenie bazowego mnożnika zysku i bazowego mnożnika przychodów dla grupy porównawczej:
Gdzie: mEb – bazowy mnożnik zysku | mSb – bazowy mnożnik przychodów | i – numer transakcji w grupie porównawczej | n – liczba transakcji w grupie porównawczej |
- Ustalenie wagi dla poszczególnych mnożników, jeżeli wycena technologii będzie realizowana w oparciu o więcej niż jedną wielkość ekonomiczną.
- Wyznaczenie wartości wycenianej technologii przez przemnożenie wartości mnożnika bazowego przez wielkość ekonomiczną wyznaczoną do realizacji wyceny i ustalenie średniej ważonej wartości technologii dla poszczególnych wyników, jeżeli wycena jest realizowana w oparciu więcej niż jeden mnożnik.
Gdzie: VV – wartość wycenianej technologii przed ewentualnymi korektami | EV – zysk netto realizowany z działalności pod wycenianą technologią | SV – przychody ze sprzedaży realizowane z działalności pod wycenianą technologią | WE – udział mnożnika zysku w wycenie technologii | WS – udział mnożnika przychodów w wycenie technologii | WE + WS = 100% |
- Wprowadzenie ewentualnych dodatkowych korekt np. z tytułu wielkości, jeżeli skala wielkości aktywów porównywalnych znacznie różni się od skali wycenianego wynalazku.
Biorąc pod uwagę, że dane dotyczące wartości transakcji na aktywach niematerialnych są trudno dostępne, a wyniki finansowe i inne wielkości ekonomiczne charakteryzujące działalność wykonywaną z zastosowaniem poszczególnych technologii są poufne (o ile nie dotyczą całego przedsiębiorstwa), w praktyce rozwinęła się inna metoda zastępcza, polegająca na ustaleniu mnożników porównawczych w oparciu o dane finansowe dotyczące przedsiębiorstw wykorzystujących w działalności porównywalne aktywa.